Đề bài: Phân tích tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc và những người đồng đội của mình trong đoạn thơ sau:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ núi nhớ chơi vơi
…
Nhớ Tây Tiến cơm cháy
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
Bài giảng: Tây Tiến – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Thầy )
Ai đã từng là lính, ai đã trải qua một thời chinh chiến thì trong lòng họ thường lưu giữ những kỷ niệm khó quên. Ký ức đó thức dậy và trở nên sống động khi được nhắc nhở. Quang Dũng cũng vậy. Những năm tháng người lính gắn bó với đoàn binh Tây Tiến anh hùng – chính nhà thơ này đã khơi nguồn cho ông viết nên Tây Tiến – một bài thơ mang đậm chất sử thi đi lên từ hiện thực khốc liệt. Đoạn đầu của bài thơ là đoạn ghi lại những kỉ niệm đầy ắp và lưu luyến của nhà thơ về những ngày ở với bộ đội:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!…
.., Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
Hai câu thơ mở đầu đã tạo ngay ấn tượng về nỗi nhớ:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ núi nhớ chơi vơi.
Hóa ra có một khoảng thời gian quay lại trở thành ám ảnh, trở thành hoài niệm và tiếc nuối. Hai chữ “xa ơi Tây Tiến” thốt ra từ trái tim nhà thơ như một sự nuối tiếc. Giọng nói nghe thật thiết tha, đồng thời như có tiếng vọng đáp lại vách núi, ngân nga không ngừng. trong không gian vì sông Mã xa rồi, Tây Tiến.” Những hình ảnh thiên nhiên chợt hiện ra trong không gian. Đó là dòng sông Mã hùng vĩ, kiêu hãnh chảy từ thượng Lào về Việt Nam, đó là rừng, là núi trùng dương, những nơi đã in dấu chân đoàn quân Tây Tiến trong chiến tranh mà nay đã xa rồi làm sao tránh khỏi nỗi nhớ trào dâng trong lòng người lính Tây Tiến năm xưa.Có những địa chỉ, những địa danh mà tưởng chừng như đã bén rễ vào lòng người, nhưng nỗi nhớ ấy ở trạng thái chơi vơi, mơ hồ như một nỗi buồn xa xăm… Có lẽ nhà thơ đã đạt được sự tài hoa ấy trong bài thơ “Nhớ rừng nhớ chơi vơi !”.
Xem thêm bài viết hay:
Phân tích và nêu cảm nghĩ về truyện Người trong bao hay nhất – Ngữ văn lớp 11
Từ hai câu thơ gốc ấy, dòng hoài niệm của nhà thơ mở ra, lan tỏa như một chuỗi kí ức giờ đây thức dậy, lay động, xao xuyến trong lòng. Còn đây, hình ảnh đoàn quân mệt mỏi giữa Sài Khao mù sương – thật ấn tượng. Tính chân thực sinh động của hình ảnh thơ khiến ta hình dung ra tư thế, dáng vẻ của bộ đội trong gian khổ, khó khăn của những ngày ra trận, đương đầu với những thiếu thốn, khó khăn. Hiện thực nhưng cũng rất lãng mạn khi hình ảnh đoàn quân mệt mỏi được khắc họa trong khung cảnh thiên nhiên huyền ảo. Tiếng sương mù, hơi đêm… làm cho cả khung cảnh bỗng nhòe đi, để lại ấn tượng đa chiều trong lòng người đọc. Cũng với hình ảnh người quân nhân cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, nhà thơ Tố Hữu lại mở ra một trường liên tưởng khác:
Những con đường Việt Bắc của chúng ta,
Đêm ầm ầm như đất rung chuyển
Quân đi do thám cùng một việc
Bước chân nát đá lửa bay
Thiên nhiên dường như cũng hát theo, cùng một giai điệu như khúc hành quân của những người lính ra trận.
Còn với Quang Dũng, khung cảnh thiên nhiên hiện lên trong kí ức và tâm trạng là những hình ảnh đối lập nhau:
Dốc lên một khúc cua dốc,
Lợn hút rượu, súng ngửi trời.
Lên ngàn thước, ngàn thước xuống,
Xem thêm bài viết hay:
Bài 25: Hướng dẫn giải bài tập Giáo trình Hán ngữ Quyển 2 [kèm đáp án]
Nhà ai Pha Luông mưa xa.
Cuộc hành quân gian khổ của người chiến sĩ Vệ quốc mở ra một không gian đa chiều. Ta như nghe thấy tiếng bước chân, hơi thở trên chặng đường dài gian khổ của người lính qua câu thơ đầy vần điệu: “Dạo khúc quanh dốc yêu”. Ta còn thấy cả một chặng đường đầy gian nan, đầy bất ngờ, khi Quang Dũng viết: Nghìn thước lên, ngàn thước xuống. Cụ thể hơn với hình ảnh “Lợn hút mây, súng ngửi trời”, câu thơ không chỉ miêu tả những bước đường gian khổ trên đường hành quân đánh giặc mà ta còn thấy được phẩm chất, tư cách của người chiến sĩ. thông qua kết nối. bất ngờ mà thú vị: súng ngửi trời.
Biết bao gian nan thử thách, vừa như muốn quật ngã các chiến sĩ cách mạng, vừa như càng thôi thúc họ tiến lên, chinh phục. Khung cảnh núi non hiểm trở dốc đứng, có mây mù, có độ cao thấp ngất “nghìn thước lên cao, ngàn thước xuống” mà hình ảnh sự sống vẫn bất chợt hiện ra như tạo hóa. dư: “Nhà ai ở Pha Luông mưa xa”. Bên cạnh sự nguy hiểm khốc liệt của thiên nhiên là cuộc sống yên bình của con người khiến cho giọng điệu, tâm trạng trong thơ Quang Dũng bỗng dịu lại, tạo nên sự tâm linh. Hoạt động đã trở nên rất tài hoa trong bút pháp thể hiện:
Xem thêm bài viết hay:
Phân tích bài thơ Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu hay nhất – Ngữ văn lớp 11
Chiều thác hùng vĩ gầm gào,
Đêm về, hổ Mường Hịch trêu người.
Nhớ Tây Tiến cơm cháy,
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
Với những kỉ niệm về đoàn quân Tây Tiến khó phai mờ trong tâm trí, thêm bút pháp hoài niệm rất tài hoa, qua hàng loạt hình ảnh tương phản bổ sung cho nhau một cách hài hoà, Quang Dũng đã làm sống động. hình ảnh người lính Tây Tiến, núi rừng Tây Tiến trong nỗi nhớ thực về Tây Tiến.
Những chuỗi kí ức về thiên nhiên và con người như thước phim vừa chân thực, sinh động lại rất huyền ảo, giàu cảm xúc và tài hoa đã góp phần tạo nên thành công về cả nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
Có người nhận xét rằng với bài thơ Tây Tiến, Quang Dũng đã xây dựng một hình tượng thơ về người lính đánh Pháp trong cuộc kháng chiến gian khổ nhưng anh dũng và thơ mộng của dân tộc ta.
Đọc bài thơ, ta hiểu thêm về người lính Tây Tiến, hiểu thêm những điều ẩn chứa đằng sau “đoàn quân bạc tóc” và hiểu hơn về nguồn sức mạnh mà người lính mang vào trận mạc. Yêu quý, ngưỡng mộ, tự hào là những âm vang thiết tha trong lòng người đọc khi tìm hiểu về đoàn quân Tây Tiến qua thơ Quang Dũng.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
viet-bai-lam-van-so-3-lop-12.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác